2020: een nieuwe realiteit?

In 2008 ben ik gestart als ZZP’er, in het voorjaar. Was ik in het najaar tot die beslissing gekomen toen de financiële crisis zijn hoogtepunt bereikte? Wie zal het zeggen. Ik had in die tijd vooral het geluk dat ik met veel oud-collega’s goed contact had en dat een aantal mij graag op weg hielpen, zo kwam ik aan mijn eerste klussen.

Via via werd ik geïntroduceerd bij Engels & Partners, destijds hét agentschap voor communicatie professionals. Toen en nu nog steeds geven veel bedrijven er de voorkeur aan om de selectie van kandidaten aan gespecialiseerde recruiters of een agentschap over te laten. En zo werd ik al vlot voorgesteld bij toffe organisaties. Er gingen namelijk nog steeds mensen op sabbatical en met zwangerschapsverlof.

Je kan wel stellen dat de crisis vrijwel ongemerkt aan me voorbij ging, ik bouwde een eigen netwerk op en ook zelfstandig wist ik vaker nieuwe opdrachten te vinden. En zij mij.

Toen brak 2016 aan en ging de politiek zich bezig houden met het lot van de ZZP’ers, met als doel om schijnzelfstandigheid te bestrijden. Met de introductie van de wet DBA werd er gedreigd met allerlei boetes en naheffingen voor werkgevers. Waarschijnlijk goed bedoeld van staatssecretaris Eric Wiebes – ter bescherming van een relatief kleine groep (onvrijwillige) zelfstandigen – maar zeer slecht uitgedacht en uitgevoerd. Als gevolg liepen steeds meer ZZP’ers werk mis. Het aantal ZZP’ers dat minder werk had in het eerste kwartaal van 2017 was verdrievoudigd ten opzichte van eind 2016.

Ook ik merkte deze verandering direct. Alle opdrachtgevers trapten massaal op de rem door de grote onduidelijkheid en onzekerheid die ontstond. Opdrachten waar ik op voorgesteld was werden tot nader orde in de ijskast gezet. En uiteindelijk doe je wat je helemaal niet wilt, je gaat een baan zoeken. Maar zoals gezegd, dat wilde ik nog helemaal niet. Een keer waarschijnlijk wel, maar nu nog niet. In 2018 was de stof weer wat neergedaald en kregen opdrachtgevers weer vertrouwen. De telefoon ging wat vaker rinkelen, en in augustus heb ik de keuze gemaakt om weer als ZZP’er aan het werk te gaan.

Fast forward, anderhalf jaar later na jaren van hoogconjunctuur… Het coronavirus! En ja, net als in 2008 werden ook nu als eerste de contracten van ZZP’ers beëindigd, daarna de tijdelijke contracten en inmiddels worden ook de vaste aanstellingen onzeker. Er zijn branches die het nu heel zwaar hebben en branches die niks merken, of zelfs groei realiseren.

Alle organisatie kijken nu – terecht – kritisch naar de kosten. En in veel gevallen wordt – onterecht – op marketing bezuinigd. Dat is een logische stap voor organisaties die marketing nog steeds als cost centre in de boeken hebben staan. Dit gebeurde in 2008 en dit gebeurt nu ook. Anders dan toen zit ik nu thuis te werken, en zijn het meer korte klussen. Het leuke daaraan is dat je meer bedrijven met een relatief kleine inspanning kan bijstaan met hun marketing en branding uitdagingen.